4 PUNKTY OBSERWACYJNE TROPICIELA TALENTÓW
Codziennie przetwarzamy tysiące myśli. Biegną one po najsilniejszych połączeniach synaptycznych w naszych głowach i są nieodłącznym elementem funkcjonowania mózgu.
Myśli mogą się materializować w postaci wypowiadanych słów lub naszego działania. I tak jak oczywistym jest, że nie jesteś w stanie wejść do cudzej głowy i usłyszeć lub zobaczyć co ona myśli, tak niewątpliwie jesteś w stanie zaobserwować ich uzewnętrznienie się w słowach lub czynach.
Dlatego też w poznawaniu talentów Gallupa tak ważną rolę odgrywa obserwowanie – siebie samego lub nastolatka – w różnych momentach w ciągu dnia.
Warto wziąć pod uwagę chwile, które nasz nastolatek lub my sami poświęcamy na realizację zainteresować lub obowiązków, sposób w jaki i z kim spędzamy czas, a także jaką pełnimy rolę w rodzinie, a jaką wśród rówieśników lub w pracy. Przyłapujmy siebie lub naszego nastolatka na chwilach, gdy zajmujemy się daną aktywnością z wielką przyjemnością lub często chcemy ją powtarzać.
OBSERWOWANIE jest szczególnie istotne dla rodziców młodszych dzieci, czyli do 10 roku życia, które nie mogą wziąć udziału w badaniu talentów. Przypatrywanie się z boku, bez rodzicielskiej ingerencji i próba wyłapania znaków, symptomów talentów to kolejny ważny krok na drodze do tego, by zostać ich prawdziwym tropicielem.
Jeśli nadal nie wiesz, jakie jest 10 nastoletnich talentów Gallupa to wróć do odpowiednich informacji umieszczonych na tym blogu.
ODKRYWANIE talentów Gallupa jest możliwe, jeśli Twoje dziecko ma już więcej niż 10 lat i czujesz, że jest gotowe, by wziąć udział w badaniu talentów Strengths Explorer. Wtedy to zaproponuj mu takie rozwiązanie, a możliwości jakie masz jako rodzic poznasz w sekcji Strefa Tropicieli.
Dzięki temu badaniu zostaną określone 3 najsilniejsze talenty spośród 10 wymienionych dla osób do 15 roju życia, a Ty nie tylko możesz je wytropić, ale wręcz odkryć z pomocą sprawdzonego narzędzia Gallupa. To z pewnością potwierdzi obserwacje lub rozwieje wątpliwości, które się zrodziły w trakcie zbierania Twoich spostrzeżeń o potencjale dziecka.
To właśnie ten moment
Zaczynasz przyglądać się swojemu dziecku i tak naprawdę nie wiesz, czy to już, to właśnie sygnał talentu, czy jeszcze nie. Czy to przebłysk mocnej strony czy tylko zwykła codzienność. W takim razie już podpowiadam.
Zwróć uwagę na takie momenty, kiedy myślisz: „Wooow, moje dziecko to zrobiło, woww, ono to potrafi. Jestem taka dumna/ Jestem taki szczęśliwy”. Pomyśl o ostatnim takim wydarzeniu, kiedy byłeś pod wrażeniem wypowiedzianych stwierdzeń lub konkretnego działania swojego dziecka. Może na twojej rodzicielskiej pojawiła się ta gęsia skórka 😉
To właśnie przebłyski doskonałości – chwil kiedy jesteś oczarowany, jak dobrze coś wyszło Twojemu dziecku lub też jak dziecko zaskoczyło samo siebie. Może wtedy myślisz, że to Twój rodzicielski sukces, choć tak naprawdę, to właśnie Twoje dziecko uczyniło coś niezwykłego.
Momenty kiedy coś się udaje i wychodzi w sposób całkiem naturalny, to chwile kiedy w pełni wykorzystujemy nasze talenty. To nie przypadek, że my lub nasz nastolatek osiągamy najlepsze rezultaty na miarę posiadanych zasobów. Dzieje się tak, gdyż właśnie w takich chwilach działamy na tym, co jest w nas najbardziej naturalne, co przychodzi odruchowo, z lekkością – na talentach neuronalnych.
Trudno jest prowadzić obserwację cały czas czyli 24 godziny na dobę.
Natomiast zgodnie z podejściem Mary Reckameyer, autorki książki „Strengths based Parenting”, są takie momenty, kiedy łatwiej zaobserwować przebłyski talentu.
Nazwałam je dla Ciebie punktami obserwacyjnymi tropiciela talentów i opiszę pod kątem nastolatka. Te same momenty dotyczą Ciebie, więc przyłapuj również siebie na tych chwilach i obserwuj własne talenty.
4 punkty obserwacyjne
Do obserwowania talentów najlepiej przystępować w następujących 4 ważnych sytuacjach:
Pragnienia i dążenia (Yearning)
Dostrzegasz, że Twoje dziecko ciągnie do konkretnej aktywności lub przebywania w danym środowisku raz za razem, wręcz wraca do niej lub mówi o tym z uporem maniaka. Przy jej wykonywaniu widać ogromną pasję i zaangażowanie. Talenty ujawniają się wtedy, gdy widzisz, że Twoje dziecko pcha jakaś niewidzialna siła, że dany sposób działania i obszar zainteresowania przyciąga je jak magnes.
Sytuacje związane z realizacją pragnień dziecka widać wyraźnie, gdy mówi „Właśnie to chcę robić”. Może być też tak, że słyszysz, jak bardzo czegoś pragnie i dąży do tego mówiąc „Tego właśnie chcę spróbować”. Dzieje się tak wręcz nieustannie, uporczywie i wielokrotnie.
Czasami to pojawiające się od młodych lat przekonanie do pracy w danym zawodzie, do realizowania aktywności w pewnych obszarach zainteresowań lub wykorzystywania sprawności fizycznej. Młoda osoba z pełną determinacją mówi, że zostanie pisarką, aktorką, albo słychać, że Twój syn ciągle, by prowadził eksperymenty lub już od małego chce należeć do kółka szachowego.
To Twój pierwszy punkt obserwacyjny czyli zauważenie dziecięcych pragnień i chęci dążenia do nich.
Szybkie uczenie się (Rapid lerarning)
Drugi punkt, to sytuacje, w których widzisz, że Twoje dziecko nabywa nowe umiejętności lub zdobywa wiedzę szybko i sprawnie. Przebłysk talentu może być szczególnie widoczny w nowym środowisku lub gdy trzeba stawić czoła wyzwaniu i szybko nauczyć się nowej umiejętności, by pójść dalej.
Być może sam doświadczyłeś takich momentów, kiedy wpadłeś na pomysł, ale do jego realizacji musiałeś szybko nabyć nowe umiejętności. Twój mózg z funkcji uśpienia, przechodzi w tryb pracy na pełnych obrotach. Obserwowanie swojego działania w takiej chwili, może również pokazać działanie talentów.
Sytuacje związane z szybkim uczeniem się wyraźnie widać, gdy dziecko mówi „Czuję, że wiem jak to zrobić”. Może też być tak, że powie „Widziałem jak to się robi i też tak potrafię”.
Zadowolenie (Satisfaction)
Twoje dziecko w trakcie wykonywania tej aktywności odczuwa przypływ energii i spełnienia. Stawia czoła wyzwaniom, dzięki czemu uruchamia potencjał swoich talentów. Dostaje jakby kopa, gdy to robi oraz odczuwa wewnętrzną motywację i mentalne zadowolenie. Nie tyle chodzi o osiągniecie nagrody materialnej, ale wewnętrznego, typowego dla danej osoby poczucia radości i zadowolenia.
W tych sytuacjach zapewne usłyszysz: „Patrz, udało mi się, ale czad” albo „To nie było takie hop-sip, ale dałem radę i jestem taki zadowolony”. Czasami to po prostu taniec szczęścia i fizyczny objaw wewnętrznego ognia osiągniętej satysfakcji.
Utrata poczucia czasu (Timelessness)
Talenty można też obserwować w momentach, gdy Twoje dziecko jest tak zajęte wykonywaniem danej czynności, że traci poczucie czasu. Skupia się na zadaniu, a wszystko inne wydaje się znikać.
Widać, że wie co robić, zajmuje się tym, jakby płynęło po znanym sobie oceanie. Każdy podejmowany krok przechodzi płynnie w kolejny, tak jakby już wcześniej widziało co i jak należy wykonać.
Czasami możemy mówić, że jest w stanie flow, które to określenie wywodzi się od koncepcji profesora psychologii na Uniwersytecie Chicago, węgierskiego pochodzenia Mihály’ Csíkszentmihályi.
Dziecko pogrążone w danej czynności, nie jest w stanie określić jak długo ją wykonuje czyli następuje utrata poczucia czasu.
Dla rodziców to często taki moment, kiedy dzieci są cichutko, jakby zniknęły. Wiemy, że się gdzieś bawią, tuż obok za ścianą i ale zupełnie nie słyszymy odgłosów śmiechu czy kłótni.
Tak tak! A potem okazuje się, że została zużyta cała rolka papieru toaletowego albo wyciśnięta tubka pasty do zębów. Mimo to, wykorzystanie obserwacji w trakcie takich zabaw może przynieść nieoczekiwane wnioski.
To gdzie są te talenty?
Oczywiście, aby zaobserwować sygnały talentów na naszych punktach obserwacyjnych trzeba wiedzieć, jak poszczególne talenty działają, jakie mają charakterystyczne cechy. Zachęcam Cię do poznania szczegółowo 10 nastoletnich talentów Gallupa.
Ważne jest też, by nie zakładać z góry, że pasja dziecka związana z deklamowaniem wierszy to talent Centrum Uwagi, czy działalność w schronisku dla zwierząt wiąże się z talentem Opiekuńczość. Trzeba dokładnie się przyjrzeć motywacji i potrzebom, jakie obserwujemy.
Na początek, możesz zacząć od patrzenia z lotu ptaka czyli z poziomu 4 grup na jakie podzielone są talenty. Grupy te w języku Gallupa zwane są domenami.
I tak mamy następujące 4 domeny talentów:
- budowanie relacji
- wywieranie wpływu
- działanie/wykonywanie
- myślenie strategiczne
Obserwację dziecka w trakcie, gdy realizuje dla przykładu swoje pragnienia i dążenia pod kątem cech talentów, zaczynamy z poziomu domen talentowych. Zastanawiamy się, czy naszemu nastolatkowi bardziej chodzi o innych ludzi, czy może o realizację postawionych celów czy może jednak zdradza cechy osoby z talentami myślenia strategicznego.
Możemy zadać sobie bardziej szczegółowe pytania:
- Czy nastolatek woli realizować tę aktywność samodzielnie czy z innymi ludźmi? Jakie ma relacje z tymi osobami – koleżeńskie, przyjacielskie, a może traktuje ich jak konkurentów czy raczej współtowarzyszy – jeden zespół?
- Jaką rolę przyjmuje, gdy wykonuje wybraną aktywność? Czy jest członkiem zespołu, czy woli role liderskie, czy może lubi działać samodzielnie?
- Jak przystępuje do działania, jaką ma motywację, by wykonywać i doprowadzić do końca swoje zobowiązania, jak się angażuje?
- Z jakich sposób korzysta, by zaplanować swoje działanie? Jest pomysłowe, choć zdarza się, że to słomiany zapał? Może jest kreatywne, dużo opowiada i szybko podejmuje decyzje, co to dalszych kroków?
Zwracamy uwagę na cztery główne grupy talentów i już dzięki temu, widzimy, w jakich obszarach obserwujemy przebłyski geniuszu nastolatka. Takie obserwacje z poziomu domen talentowych łatwiej potem zawęzić do cech danego, konkretnego talentu.
Z praktycznego punktu widzenia
Przykład 1.
Ania z klasy 7a została poproszona przez wychowawcę o przygotowanie i poprowadzenie apelu z okazji Święta Odzyskania Niepodległości. Dziewczynka ucieszyła się bardzo i stwierdziła, że to ciekawe, że będzie mogła spróbować swoich sił w tym wyzwaniu. Zastanawiała się tylko, co ma konkretnie zrobić? Czy Pani przygotuje dla niej to, co ma powiedzieć, czy może sama ma to zrobić?
Po apelu Ania odczuwała ogromne zadowolenie z udziału w tym przedsięwzięciu i chętnie chwaliła się tym babci i dziadkowi.
Zaczynamy przyglądać się motywacji Ani do podjęcia się tego zadania i jako rodzice stawiamy sobie przykładowe pytania:
Czy Ania potraktowała to zadanie jako przyjemny obowiązek, który chętnie weźmie na siebie, czując, że ma odpowiednie zasoby i wiedzę (Niezawodność). Czy może przyjęła je jako pewnego rodzaju wyzwanie. Powiedziała sobie, że żyje się raz i spróbuje zobaczyć, czy może nauczy się czegoś nowego (Wiara w siebie).
Być może motywacją Ani była możliwość wystąpienia przed całą szkołą i skupienia na sobie uwagi podczas apelu (Centrum Uwagi)? A może w Anię wstąpiła nowa energia na myśl o organizowaniu całego przedsięwzięcia (Organizowanie) i dodatkowa możliwość włączenia w to zadanie swojej najbliższej przyjaciółki (Nastawienie na relacje). Jak się zabrała do przygotowania do prowadzenia apelu?
Prowadząc obserwację i zadając nastolatkowi pytania związane z jego przygotowaniem do tego przedsięwzięcia, realizacją i czynnikami, które wpłynęły na poczucie zadowolenia możemy określić sygnały poszczególnych talentów i po prostu zobaczyć je w konkretnym działaniu.
Przykład 2.
Wojtek z 6c od zawsze był otoczony przyjaciółmi i chętnie pomagał innym. Od jakiegoś czasu powtarzał mamie, że chce startować w wyborach do Samorządu Uczniowskiego. Czuje, że tam będzie mógł realizować swoje marzenia, by szkoła stawała się przyjaznym miejscem dla wszystkich, by było w niej więcej dyskotek dla starszych i ciekawych konkursów dla młodszych.
Może kiedyś zaangażuje się w ruch młodych i tam będzie realizował swoje pasje i dążenia do poprawy sytuacji wielu osób.
Zaczynamy się przyglądać motywacji Wojtka, by udzielać się w szkolnym Samorządzie Uczniowskim i zadajemy sobie pytania:
Czy dla Wojtka ważne jest okazanie troski uczniom w szkole i włączenie różnych osób do wspólnego działania (Opiekuńczość), czy może generuje dużo pomysłów i widzi, jak mogłoby to konkretnie funkcjonować, jest kreatywny (Odkrywczość)?
A może postawił przed sobą cel, by dostać się do dobrego liceum i chce zdobyć parę dodatkowych punktów w rekrutacji (Osiąganie)? Być może widzi, że dotychczasowe działanie samorządu Uczniowskiego nie przynosi takich rezultatów, o jakich myślą inni uczniowie ze szkoły, gdyż brak jest dobrego lidera, a on w tej roli widziałby siebie (Centrum Uwagi, Wiara w siebie).
A może to Krzysztof z 7a zauważył jego potencjał i zaangażowanie w inne działania prospołeczne i chciałby mieć taką odpowiedzialną i dojrzałą osobę w składzie Samorządu Uczniowskiego. I właśnie on namówił Wojtka do startu, a ten poczuł się wyróżniony tą prośbą (Niezawodność).
Podobnie jak wcześniej w przypadku Aniu, jako rodzic możesz prowadzić obserwację i zadawać nastolatkowi pytania związane z jego chęcią do kandydowania do Samorządu Uczniowskiego, którą to aktywność Wojtek ocenia jako szansę na realizację jego pragnienia o kształtowaniu szkoły otwartej dla wszystkich.
Teraz kolej na Ciebie
Znasz już 4 punkty obserwacyjne, a zatem do dzieła. Pomyśl o jednym z ostatnich takich momentów, przeanalizuj krok po kroku i porozmawiaj ze swoim nastolatkiem.
Zadawaj pytania otwarte i spokojnie słuchaj odpowiedzi. A talenty dadzą o sobie znać. Gwarantuję!
Możesz też obejrzeć retransmisję live, w czasie której również opowiadam o wspomnianych 4 punktach obserwacyjnych.
Jeśli nadal potrzebujesz wsparcia w lepszym poznaniu 10 talentów Gallupa, to pobierz bezpłatnie talentowe ABC czyli karty, na których znajdziesz esencję wiedzy o nastoletnich talentach.
