4 ODSŁONY SŁOWA „TALENT”
W TYM AKTYKULE znajdziesz takie odsłony słowa talent:
/* W języku potocznym
/* Według Gallupa
/* Fizjologicznie
/* Kiedy obserwujesz
W tym roku minęło 6 lat od kiedy zgłębiam i rozwijam swoje talenty, rozmawiam o nich, opowiadam, a także wspieram innych w odkrywaniu i akceptacji.
Jednocześnie we wrześniu 2021 roku minęło dwa lata odkąd nagrywam podcast Talenty Dużych i Małych. To właśnie dobra okazja do chwili refleksji i podsumowania.
W związku z drugą rocznicą podcastu nagrałam 50 odcinek jubileuszowy, w którym pytam moich rozmówców jak oni rozumieją słowo talent. Zachęcam do posłuchania tego odcinka >>>TDiM 050: Jak rozumiesz słowo „talent”?
I choć o talentach Gallupa opowiadam taki długi czas i wydawać by się mogło, że sama kwestia talentu była wałkowana już tyle razy, to nadal zagadnienie to jest różnie rozumiane i interpretowane.
Wynika to z tego, że samo słowo TALENT może być różnie odbierane, nie zawsze właśnie tak jak ja czy Ty o tym myślimy.
To trochę jak z igłą. Może być tak, że oboje mówimy, że ukuliśmy się igłą. Przy czym ja akurat przyszywałam guzik do bluzki, a Ty byłeś w lesie i trzymałeś w rękach świerkową gałązkę. Tu igła i tam igła, ale jednak nie ta sama.
W związku z tym przygotowałam dla Ciebie wpis, w którym ujęłam 4 najczęściej spotykane odsłony słowa talent.
Od razu zaznaczam, że mam świadomość, iż temat nie został w pełni omówiony. Mamy jeszcze talent jako jednostkę płatniczą w starożytności, z przypowieści biblijnych talenty zakopane w ziemi czy nawet pojęcie „talent management”, tak znane w obszarach zarzadzania zasobami ludzkimi w korporacjach.
Wybrałam cztery odsłony słowa talent, z którymi mam najczęściej do czynienia.
1. W języku potocznym
Rozmawiając z rodzicami lub nastolatkami często pytam ich, jak sami rozumieją słowo talent. I tak w większości przypadków odpowiadają, że talent to takie uzdolnienia, wyjątkowe predyspozycje, które posiadają tylko niektóre osoby.
Gdy moi rozmówcy ilustrują to przykładami, słyszę wtedy, że to talent muzyczny, plastyczny czy sportowy. Taka osoba wyjątkowo pięknie gra na fortepianie lub skrzypcach, potrafi tańczyć w balecie albo porusza się sprawie i ćwiczy akrobatykę. Niektórzy mają też talent do gry w piłkę nożną i właśnie oni mają szansę zostać drugim Lewandowskim.
To taka odsłona słowa talent w języku potocznym, używanym na co dzień. Zajrzałam też do słownika PWN języka polskiego w wersji on-line i tam można znaleźć, że talent to «wybitne uzdolnienie do czegoś».
W tym znaczeniu TALENT utożsamiany jest jako:
predyspozycje w danej dziedzinie intelektualnej, ruchowej lub artystycznej, przejawiające się ponadprzeciętnym stopniem sprawności w tym obszarze lub zdolnością do nabywania określonych umiejętności. Posiadanie tych predyspozycji warunkuje szansę na osiąganie wyjątkowych dokonań w danym obszarze.
W Tropicielach Talentów nazywamy to UZDOLNIENIEM i wiąże się ono z konkretną sferą nauki, kultury czy dyscypliną sportu.
Jako rodzice często to obserwujemy na poziomie przedmiotów szkolnych. Widzimy, że nasze dziecko szybko i sprawnie uczy się wszelkich przedmiotów ścisłych albo humanistycznych. Czasami uzdolnienia w danej dziedzinie są tak silne, że musimy wyjść poza zwykły program szkolny i proponować dziecku inne formy zgłębiania interesującej go dziedziny życia.
Stąd sens istnienia wszelkich zająć pozalekcyjnych, w których młode uzdolnione osoby mogą poszerzać swoje horyzonty i naturalnie posiadane predyspozycje w danej dziedzinie. Potocznie mówimy, że mają talent matematyczny czy sportowy.
Osobiście jestem za korzystaniem z takich właśnie dodatkowych zajęć, ale powinny być one odpowiedzą na zaobserwowane uzdolnienia młodego człowieka. Wtedy wspierają i rozwijają zainteresowania nastolatka.
Gorzej, gdy udział w dodatkowych zajęciach jest chęcią realizacji marzeń rodzicielskich lub podążaniem za ogólnym trendem w lokalnym środowisku. Wtedy młody człowiek chodzi na piłkę nożną, bo inni koledzy też chodzą, gra na pianinie, bo jeden z rodziców też gra, należy do harcerstwa, bo to tradycja z dziada pradziada.
W tym miejscu wystarczy się upewnić, że nastolatek też tego chce, a wszystko nabierze bardziej pozytywnych barw.
Często te rozbudzane zainteresowania i uzdolnienia stają się pasją młodych ludzi, czyli konkretną dziedziną życia, która nas intryguje i fascynuje, którą chcemy zgłębiać lub wykonywać. Nauka lub działanie związane z pasją przynosi radość, energię życiową i zadowolenie. A co najważniejsze sprawia, że czujemy i dostrzegamy sens w naszych codziennych aktywnościach, które przy dobrym ukierunkowaniu stają się przyszłym obszarem kariery zawodowej.
Odkrycie pasji w okresie nastoletnim daje dużo lepsze szanse na określenie przyszłego kierunku edukacji, a w późniejszym czasie obszaru zawodowego.
2. Według Gallupa
Instytut Gallupa określa talent jako:
wrodzone i powtarzalne wzorce myślenia, odczuwania i zachowania, które mogą być produktywnie wykorzystane
Instytut Gallupa wyróżnił 34 kategorie naturalnego potencjału, które w języku angielskim nazywa się themes.
Na marginesie dodam, że w naszym rodzimym języku nie mamy dobrych określeń na słowo theme. Bo czy ktoś miałby poznać swoje przewodnie motywy, wątki albo szablon? Dużo łatwiej jest nam zrozumieć, że poznajemy swoje talenty.
Dlatego, przez osoby promujące podejście Gallupa do odkrywania własnego potencjału, używane jest słowo talent. Teraz coraz częściej słyszymy określenie talenty Gallupa, mając na myśli naturalne wzorce myślenia i działania każdego człowieka.
Odkrycie tego wrodzonego i naturalnego wzorca, jego zrozumienie i umiejętne wykorzystywanie w codziennych aktywnościach daje lepsze zrozumienie tego JAK lubisz działać, w jaki sposób właśnie Ty stawiasz czoło swoim codziennym wyzwaniom.
A im lepiej rozumiesz ten swój unikatowy sposób i bardziej świadomie go wykorzystujesz, tym z większą łatwością i swobodną podchodzisz do realizacji swoich ról życiowych. Ta swoboda i pewność, świadome wykorzystywanie posiadanych zasobów wewnętrznych sprawia, że lepiej czujesz się we własnej skórze i po prostu jesteś szczęśliwą i pogodzoną z sobą osobą.
W tym znaczeniu talent to taki WYRÓŻNIK każdego człowieka.
Dla młodych osób do 15 roku życia określono 10 takich wyróżników, a dla młodzieży powyżej 16 roku życia i dorosłych 34.
Poznaj:
3. Fizjologicznie
Rozmawiając o talentach Gallupa często dodaję określenie neuronalne, gdyż miejsce w którym rodzą i kształtują się talenty jest mózg.
Skoro to są wzorce myślenia, odczuwania i zachowania, to rozpoznając je nie określamy, czy są one bardziej matematyczne, plastyczne czy sprawnościowe. Tu raczej chodzi o to, jak działasz, zachowujesz się czy podejmujesz decyzje, Ty lub Twoje dziecko. Jaki masz sposób myślenia, jak zachowasz się, a co najważniejsze, będzie to widoczne u Ciebie za każdym razem, naturalnie powtarzalnie. Bo to przecież Twój talent neuronalny wynikający z funkcjonowania mózgu.
Talent na poziomie funkcji ciała człowieka to:
najmocniejsze połączenia synaptyczne między neuronami w mózgu.
Nasz mózg pełni najważniejszą funkcję – zawiaduje całą resztą naszego ciała. Co ciekawe, w przeciwieństwie do reszty organów zaraz po narodzinach zaczyna rozwijać się jakby trochę w przeciwnym kierunku.
Serce, wątroba, płuca czy kości małego dziecka wraz z kolejnymi miesiącami po narodzinach powiększają się i rosną, aż osiągną wielkość właściwą dla dorosłego człowieka. W przypadku mózgu jest odwrotnie. Najpierw jest bardzo duży, by później kurczyć się i zmniejszać. A co zabawne- im bardziej Twój mózg staje się mniejszy, tym ty stajesz się mądrzejszy.
Jak to się dzieje?
Najpierw w okresie prenatalnym i wczesnodziecięcym w Twoim mózgu tworzy się ponad 100 miliardów komórek nerwowych- neuronów.
Każdy pojedynczy neuron tworzy ponad 15 tysięcy połączeń z innymi komórkami. To daje gęstą sieć połączeń, która szczególnie w okresie do 3 roku życia jest nam potrzebna, by przetwarzać, akumulować i zapamiętywać mnóstwo informacji i umiejętności, jakie wtedy zdobywamy.
Im jesteśmy starsi i wchodzimy w wiek szkolny, tym się okazuje, że niektóre z tych połączeń używamy częściej, a inne rzadziej, a nawet niechętnie.
Wtedy to obserwujemy, że niektóre dzieci w edukacji wczesnoszkolnej chętniej występują przed innymi, łatwiej radzą sobie z poznawaniem nowych przyjaciół czy podejmowaniem różnych wyzwań szkolnych.
To co jedne robią chętnie, inne od tego stronią. I choćbyśmy się starali nie wiem jak bardzo, to z rozgadanego ucznia 4 klasy nie zrobimy milczka, a z tego bujającego w obłokach marzyciela herszta bandy.
Tak! To właśnie moment, kiedy mózg dostaje sygnał, że część z tych misternie utkanych połączeń jest niepotrzebnych i mogą być wyłączone. Natura wkracza do działania i następują tak zwane przycięcia synaptyczne. Podobno w wieku 16 lat nasze dzieci budzą się z połową posiadanych jeszcze parę lat wcześniej połączeń synaptycznych w mózgach.
Ale nie martw się! Pozostają te najsilniejsze, te, które nastolatek używa najczęściej. A robi tak, bo korzystanie właśnie z tych sprawdzonych i mocnych połączeń synaptycznych sprawia nastolatkowi przyjemność i daje poczucie sprawczości.
Dzieje się tak, bo mądrość i skuteczność działania mózgu nie zależy od ilości połączeń, ale od stopnia wykorzystania tych, które właśnie są najsilniejsze i najtrwalsze. Dodatkowo okazuje się, że ciągłe korzystanie z tych super łączy, daje radość i zadowolenie, a mózg rozbrzmiewa muzyką szczęścia i satysfakcji.
To oznacza, że w okresie dojrzewania mapa połączeń synaptycznych mózgu staje się trwała, niezmienna i wyjątkowa. Jest ona unikatowa dla każdego człowieka i właśnie po niej poruszają się myśli, odczucia i decyzje, które podejmuje każdy z nas.
Dlatego na poziomie fizjologicznym talent nazywamy NEURONALNYM.
4. Kiedy obserwujesz
To w jaki sposób myśli każdy z nas, najłatwiej jest zaobserwować w działaniu. Dlatego talent można dostrzec na poziomie widocznych reakcji i sposobów funkcjonowania.
Obserwacja spontanicznych REAKCJI albo zadań i aktywności, które przychodzą z ŁATWOŚCIĄ, może wskazać, jakie talenty posiada dana osoba.
Talent na poziomie obserwacji jest
jak filtr, przez który właśnie Ty lub Twój nastolatek odbiera świat, wchodząc z nim w rozmaite interakcje.
Gdy obserwujesz innych ludzi pewnie dostrzegasz, że każdy ma indywidualny sposób na przepuszczanie lub blokowanie pewnych sygnałów z otoczenia, że korzysta z unikatowych metod na selekcję tego, co mu odpowiada i tego co zupełnie mu nie pasuje. Tak jakby filtrował docierające do niego bodźce, a także reagował na nie w typowy dla siebie sposób.
Ten talentowy filtr ma swoje unikatowe barwy, cechy, sposoby działania, a dzięki temu Ty lub Twój nastolatek tę samą sytuację widzicie w inny sposób.
W tej odsłonie słowa talent ważne jest zrozumienie tego, że każdy z nas posiada swoją własną unikatową kompozycję talentowych filtrów i baczna obserwacja siebie i akceptacja własnych filtrów jest pierwszym krokiem do zrozumienia i wspólnego wykorzystania talentowej mozaiki innych osób.
Jeśli chodzi o obserwowanie to mamy dwa źródła spostrzeżeń.
Albo obserwujemy sami siebie, rozmyślamy nad własnymi reakcjami i identyfikujemy, co przychodzi nam z łatwością (samoobserwacja). Drugim źródłem są osoby z naszego otoczenia, które obserwują nas z boku (przeglądanie się w lustrze społecznym). Intuicyjnie możesz samodzielnie zaobserwować posiadane talenty, przy czym wyciągane w ten sposób wnioski warto porównać z tymi od innych osób.
Zdarza się, że w trakcie spotkań talentowych słyszę, że talenty odkryte poprzez badanie CliftonStrengths jego posiadacz wcześniej traktował jak wadę lub obszar do zmian. „Myślałem, że muszę zmienić to moje zachowanie, by stać się kimś lepszym”
Z drugiej strony często bywa tak, że osoba działa zupełnie bezwiednie, mimowolnie zachowuje się w ten czy inny sposób, że sama nie traktuje tego jak wyróżnik. Wręcz myśli, „że przecież każdy tak ma i jaki to może być talent.”
Przykład? Proszę bardzo, sprawdź czy też to obserwujesz u siebie.
- Być może jesteś osobą, która zanim podejmie decyzję lubi zebrać wszystkie niezbędne informacje i poświęcić czas na ich analizę i badanie pod różnym kątem. Stronisz od spontaniczności i czasami słyszysz, że taki sztywniak z ciebie i zawsze marudzisz, by wszystko dwa razy sprawdzić. Może nawet też tak myślisz o sobie, z zazdrością patrzysz, jak inni są przebojowi, a Ty marudzisz i analizujesz wszystkie za i przeciw.
To może być talent Rozwaga albo Analityk, które bez ich właściwego zrozumienia mogą być traktowane jako wada.
- Druga opcja jest taka, że jesteś osobą towarzyską i świetnie odnajdujesz się w sytuacjach społecznych. Twoi znajomi nazywają Cię duszą towarzystwa. Gdy akurat nie możesz przyłączyć się do wspólnego wyjazdu lub wpaść na przyjęcie, to mówią między sobą, że będzie słabo, bo nie będzie właśnie Ciebie. Ty zaś myślisz, że i tak znajomi będą dobrze się bawić, że bez Ciebie to przecież to samo. Przecież każdy umie stworzyć luźną atmosferę i sypnąć ciekawych żarcikiem w odpowiednim momencie.
To dar talentu CZAR i jeśli zakładasz, że każdy ma łatwość w nawiązywaniu kontaktów i przełamywaniu lodów, że potrafi rozruszać towarzystwo to gwarantuję Ci, że wcale tak nie jest.
Warto odkryć i zrozumieć te unikatowe filtry, dlatego serdecznie zachęcam Cię do wykonania badania talentów w oparciu o metodę Gallupa. Więcej o możliwościach dla Ciebie lub swojego nastolatka znajdziesz w Sklepie Tropicieli.
Jeśli zaś temat obserwowania talentów szczególnie Cię zainteresował i jesteś osobą, która jeszcze nie wykonała badania, to polecam przeczytać wpis o 4 punktach obserwacyjnych tropiciela talentów.
Koniec odsłon, kurtyna w dół
O odsłonach talentu mogłabym jeszcze dużo pisać. Natomiast o tym, jak rozumieją ten talent inni, jak go opisują, jakie dają przykłady dowiesz się więcej z jubileuszowego 50 odcinka podcastu Talenty Dużych i Małych.
